ලෝකෙ උසස් දේට තියෙන ඉල්ලූම ඒ විදිහටම පහත් දේටත් තියෙනවා. හොඳ දේවල් වගේම නරක දේවලූත් ගොඩක් ක‍්‍රියේටිව් වෙන්න පුළුවන්. විශිෂ්ට වෙන්න පුළුවන්. ඒත් අපිට හොඳයි කියල සම්මත රූලෙන් එලියට පැනලා අවුට් ඔෆ්ද බොක්ස් වර්ගයේ එක්ස්පීරියන්ස් එකක් විඳින්න තියෙන හැකියාව අඩුයි. වෙන විදිහකට කිව්වොත් අපි ඕනම නිර්මාණයක් රස විඳිද්දි ඒක හොඳ යැයි සම්මත මිනුම් දන්ඩක හිරවෙලා තමයි විඳින්නෙ. බෙස්ට් වර්ස්ට් තින්ග් එවර් වර්ගයේ වින්දන කලාපයක් ඇති කරගන්න පුළුවන් තරමට ලංකාවෙ පේ‍්‍රක්ෂක රස වින්දනය පුළුල් නෑ.
වැදගත්ම දේ නරක හෝ බෑඞ් කියන සෞන්දර්ය ප‍්‍රවේශ හරහා ‘හොඳ’ නැත්තං උසස් කියන එක චැලෙන්ජ් කරන එකයි. අනිත් පැත්තට හොඳ හෝ උසස් කියන සෞන්දර්යය සම්මතයන් නිර්මාණය කරන සමාජ බලය අභියෝග කරනවා. පේ‍්‍රක්ෂකයන්ගේ අලූත් රස වින්දන මානයන් සොයා ගැනීම හරහා වඩාත් ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික අවකාශයක් යෝජනා කරනවා.
මං මේ කතාව කියන්න හදන්නෙ ලෝකෙ මෙච්චර කාලෙකට කෙරුන නරකම චිත‍්‍රපටිය විදිහට හැඳින්වෙන ‘ද රූම්’ කියන ෆිල්ම් එක ගැන. පටලවා ගන්න එපා. මේ ලෙනී ඒබ‍්‍රහම්සන්ගෙ 2016 ෆිල්ම් එක නෙමෙයි. මේ කියන්නෙ 2004 කෙරුන ටොමී වයසව්ගෙ ලෙජන්ඩරි කල්ට් ෆිල්ම් එක ගැනයි.
ටොමී වයසව් මේ ෆිල්ම් එක කරලා හෝල්වලට රිලීස් කරනවා. පැය බාගයක් ඇතුලත තමන්ගෙ සල්ලි ආපහු ඉල්ලලා වැඩිම පේ‍්‍රක්ෂකයො ප‍්‍රමානයක් කම්ප්ලේන් කරන්නෙ මේ ෆිල්ම් එක වෙනුවෙනුයි. විචාරකයො කීප දෙනෙක් මේක කටේ තියන්න බෑ කියල ලිව්වත් ගොඩක් අය මොකක්වත් ලියන්නවත් මහන්සි වෙන්නෙ නෑ. එක පේ‍්‍රක්ෂකයෙක් මේක බලලා එන ගමන් කියනවා, ආයෙ ජීවිතේට මට නගින්නෙ නැති වෙයිද දන්නෙත් නෑ’ කියල. වැඬේ ඒ තරම් අනාතයි.
සති දෙකක් විතර යද්දි ස්ක‍්‍රීන් රයිටර් කෙනෙක් වුන මිෂෙල් රූස්වෙල්ට් අහම්බෙන් මේ ෆිල්ම් එක බලන්න යනවා. රූස්වෙල්ට්ට මේකෙ අමුතුම ෆන් එකක් අහුවෙනවා. හැම සම්මත සම්ප‍්‍රදායක්ම කඩා බිඳ දමමින් හැදිලා තියෙන නමුත් බලන්න මොකද්දෝ ඉන්ටරෙස්ට් එකක් අවුස්සන අමුතු ගුනයක් එයාට ෆීල් වෙනවා. ඒක විචාරය කරන්න මිම්මක් නැති රසයක්. රූස්වෙල්ට් එයාගෙ යාලූවන්ට මැසේජ් කරනවා. මේක අනිවාර්යෙන් බලන්න. පුදුම ෆන් එකක් දෙන ෆිල්ම් එකක් කියල. යාලූවො බලනවා. උන්ටත් නැගලා යනවා.
ටොම් වයසව් වාසනාවට මේ ෆිල්ම් එක කරන්නෙ ඉන්ටර්නෙට් යුගයෙදි. ඒ හින්දම ෆිල්ම් එකේ තියෙන අමුතු දෙබස්, අමුතු නිරූපන, මීම්ස්, කෝට්ස් විදිහට ෂෙයාර් වෙන්න ගත්ත. කටින් කට ෆිල්ම් එක ගැන ලොකු ප‍්‍රචාරයක් පැතිරෙන්න ගත්තා. ඩිරෙක්ටර්ට කොහෙත්ම දැනීමක් හෝ බලාපොරොත්තුවක් නොතිබුන ඉසව්වකින් ඒක ලොකු කල්ට් ෆලොවින්ග් එකක් දිනාගත්තා. ඇත්තටම කිව්වොත් ඩිරෙක්ටර් ෆිල්ම් එකේ කර්තෘට වඩා ෆිල්ම් එකේම කොටසක් විදිහට මිනිස්සුන්ව එන්ටර්ටේන් කරන්න ගත්තා.
මේ ෆිල්ම් එකේ ප‍්‍රධාන චරිතය කරන්නෙත් ටොම් වයසව්. ඒ රගපෑම කටේ තියන්න බැරි එකක්. මීට කලින් කිසිම නළුවෙක් ඒ තරම් නරක රගපෑමකට දක්ෂ වෙලා නෑ. ඒත් ටොම් කියන්නෙ එයා පළපුරුදු මෙතඞ් ඇක්ටර් කෙනෙක් කියල. ටොම් වයසව් කියන මේ මනුස්සයා ගැන කිසි දෙයක් කිසි කෙනෙක් දන්නෙ නෑ. කොටින්ම ටොම් වයසව් කියන්නෙ එයාගෙ ඇත්ත නම පවා නෙමෙයි. හැමදාම ඇමරිකාවෙ ජීවත් වුන කෙනෙක් විදිහට පෙනී ඉන්න හදන ටොම් කොහෙන් ආවද කියල දන්න කෙනෙකුත් නෑ. ඒත් එයා ඇමරිකානුවෙක් නෙමෙයි කියන එක නම් සහතිකයි. මගේ ෆිල්ම් එකට මගේ අතීතෙ අදාල නෑ කියල ටොම් සම්පූර්ණයෙන්ම තමාව වහලා දානවා.
ඒත් විශේෂය තියෙන්නෙ මේ චිත‍්‍රපටියෙ නිරූපනය වෙන චරිත, ඒ මිනිස්සු කතා කරන, හිතන විදිහ, සිද්දි එහා මෙහා යන රිදම් එක, මේ කිසිම දෙයක් කිසිම සමාජ යතාර්ථයක් එක්ක බද්ද නොවෙන එකයි. හරියටම ඒලියන් කෙනෙක් නැත්තං මේ යතාර්තයත් එක්ක කිසිම ගනුදෙනුවක් නැති කෙනෙක් පිටින් බලාගෙන කටපාඩමින් කරන වැඩක් වගේ. ඒත් ඒ අමුතුකම ඇතුලෙ අපූර්වත්වයක් නිර්මාණය වෙනවා. අපේ බිහේවියර් එක වරදවා නිරූපනය කිරීම නැත්තං මොක් කිරීම හරහා වෙනස් විදිහක වින්දනයක් සහ නිදහසක් නිර්මාණය වෙනවා.
සාමාන්‍යයෙන් කසිකබල් ෆිල්ම් එකක තියෙන ලක්ෂණය වෙන්නෙ බලන් ඉන්න බැරිකම. ඒත් අන්ත කසිකබල් වෙලත් ඊළ`ගට මොකක්ද වෙන්නෙ කියල නොදැන අත්අරින්න බැරි වින්දනයක් මේ ෆිල්ම් එක ඇතුලෙ හැදෙනවා. ඒක එක පාරක් නෙමෙයි නැවත නැවත බලන්න හිතෙන චිත‍්‍රපටියක්. යාලූවෙක් ගෙදරට ආවත්, ජොයින්ට් එකක් දැම්මත් ආයිමත් බලන්න මතක් වෙන ෆිල්ම් එකක්. ඒක මාර වැඩක් වෙන්නෙත් ඒ හින්දමයි.
මේ ෆිල්ම් එකේ නැති දෙයක් නෑ. ලව් තියෙනවා, සෙක්ස් තියෙනවා, සිංදු තියෙනවා, ප‍්‍රශ්න තියෙනවා, ඇක්ෂන්, ත‍්‍රිලර් ඔක්කොම තියෙනවා. ඒත් ඒ හැමදෙයක්ම අවුට් ඔෆ් ස්පේස්. කිසි දෙයක් ගලපගන්න අමාරුයි. ඉමෝෂන්ස් එක තැන පැටලෙනවා. අපි අන්දකයිප්පු වෙනවා. අන්තිමට වෙන්නෙ බඩ අල්ලගෙන හිනායන එක. ඒත් ටොම් එයාගෙ ෆිල්ම් එක ගැන ෆුල් සීරියස්.
“මං මේක ලියන්න කලින් ඉතා ගැඹුරු අධ්‍යනයක් කළා මිනිස්සුන්ගෙ චර්යාව ගැන. මනෝ විද්‍යාව ගැන. මට හොඳ දැනීමක් තියෙනවා කොහොමද මිනිස්සු මේ විදිහෙ අවස්තාවල හැසිරෙන්නෙ කියල”
ටොම් තමන්ගෙ පිටපත ගැන කියන්නෙ එහෙමයි. ඒත් මේ කියන කාරණා එක්ක ෆිල්ම් එකේ දකින දේ ගලපලාම බලන්න ඕන. ඒක වෙනම ආතල් එකක්.
කෙනෙකුට හිතෙන්න පුළුවන් මේක ලෝ බජට් කරපු ඉන්ඩි (ස්වාධීන) වැඩක් කියල. ඒත් ඒක එහෙම නෙමෙයි. ඩොලර් මිලියන 06ක් වියදම් කරලා මාස 06ක් තිස්සෙ ෂූට් කරපු එකක්. කොටින්ම ට‍්‍රාන්ස්ෆෝමර්ස් ෆිල්ම් එකට වඩා කල් මේක ෂූට් කරලා තියෙනවා. මේ ෆිල්ම් එකේ කන්ටෙන්ට් එක වගේම ඒකෙ පසුබිමේ තියෙන හැමදෙයක්මත් අද්භූතයි. ටොම්ට මෙච්චර සල්ලි කොහෙන්ද කියල කිසි කෙනෙක් දන්නෙ නෑ. එයා කියන විදිහට එයාගෙ ලෙදර් ජැකට් බිස්නස් එකෙන් මේ සල්ලි ඉතුරු කරලා තියෙනවා. ඒත් ඩොලර් මිලියන 06ක් ඉතුරු කරන්න?
මේක වෙනුවෙන් ටොම් ඉතා මිළ අධික හෝර්ඩින් වෙන් කරගෙන තියෙනවා. සති දෙකෙන් ගැලවුන ෆිල්ම් එකක් වුනත් ඒ හෝර්ඩින් අරන් තියෙන්නෙ අවුරුදු පහක කාලෙකට. මේ කිසි දේක තාර්කික පදනමක් නෑ. ඒත් ඒ හැමදේකින්ම ෆිල්ම් එකට වෙනම ආනන්දයක් එකතු වෙනවා.
ෆිල්ම් එක හෝල්වලින් ගැලවුනාට පස්සෙ තැනින් තැන එක එක අය මේක ස්කී‍්‍රන් කර කර මේ ආස්වාදය පතුරන්න පටන් ගන්නවා. වැදගත්ම දේ වෙන්නෙ කර්තෘගේ උවමනාව හෝ අරමුණ ගැන කිසිම අදාලත්වයක් නැතුව මේක තනිකරම පේ‍්‍රක්ෂක රසය සහ ඒ රසයේ දිශාව අනුව තීරණය වෙන කල්ට් අවකාශයකට ඇතුල් වුන එකයි. ලංකාවෙ අපි සාමාන්‍යයෙන් අධ්‍යක්ෂවරයාගේ සීමාවෙන් එලියෙ කෘතියක් නිදහසේ කියවන්න දන්නෙ නෑ. ඒකට වෙනම ඩයිමෙන්ෂන් එකක්, ඒකට වෙනමම සෞන්දර්යයක් නිර්මාණය කිරීමේ පේ‍්‍රක්ෂක නිර්මාණාත්මක බව පෙන්වන කිසිම තැනක් මං නං මේ තාක් දැකලා නෑ. අපි හරිම ආකෘතිගතයි. හරිම තාර්කිකයි සහ ගතානුගතිකයි. අපේ කියවීම් සහ විඳීම් නිශ්චිතයි. ඒවා තාමත් බඩගානවා.
මේ වෙද්දි ජේම්ස් ෆ‍්‍රැන්කො විසින් ‘ද රූම්’ ෆිල්ම් එකේ පසුබිම් කතාව පදනම් කරගෙන අලූතෙන් ෆිල්ම් එකක් කරනවා. ඒක මේ දෙසැම්බර් රිලීස් වුනා. නම ‘ද ඩිසාස්ටර් ආර්ටිස්ට්’. ඒකෙදි සම්මානලාභී නළු නිළියන්ට සිද්ද වෙනවා මේ නරකම මට්ටමෙන් ර`ගපාන්න. තාමත් ෆිල්ම් එක ඩවුන්ලෝඞ් කරගන්න නැති නිසා මං ටේ‍්‍රලර් එක බැලූවා. මට නම් හිතෙන්නෙ තාමත් ෆ‍්‍රැන්කොටවත් ටොම් වයසව්ගෙ ලිමිට් එකට ළං වෙන්න අමාරු වෙලා තියෙනවා. ඒක වෙනම තලයක ආර්ට් එකක්.
මේ වෙද්දි ටොම් වයසව් කල්ට් සෙලිබි‍්‍රටි කෙනෙක්. ඒකටම හරියන්න කිසිම යතාර්ථයක් එක්ක නොගැලපෙන ජීවිතයක් ටොම් ප්‍රොජෙක්ට් කරනවා. සමහර ස්ක‍්‍රීනින්ග් වලට ටොම් එන්නෙ ලිමොසීන් එකකින්. සුපිරි තරුවක් වගේ එයාගෙ පේ‍්‍රක්ෂකයන් විසින් වටකරගන්න ටොම් කවුද කියල සාමාන්‍ය මිනිස්සු පුදුම වෙලා බලනවා.
‘ද රූම්’ කියන්නෙ තනිකරම සරියල් එක්ස්පීරියන්ස් එකක්. ඒක මෙතෙක් අපි සරියල් විදිහට ආර්ට් ඇතුලෙ දැකපු තත්වයන් ඉක්මවා යනවා. කතාව, පිටපත සහ ර`ගපෑම විතරක් නෙමෙයි ෆිල්ම් එකේ ඩිරෙක්ටර් පවා මේ සරියල් අවකාශයේ කොටස්කාරයන් වෙනවා. අර දැනෙන ඔනස්ටි එක හැදෙන්නෙ ඒ සමස්තයෙන්.
මෙතන තියෙන වැදගත්ම දේ අපිට සෞන්දර්යය හෝ ආර්ට් ගැන සම්මත විශිෂ්ටත්වයෙන් පිට කියවීමක් තියෙන්න ඕන එකයි. අපිට අපි නරඹන දෙයක් ඇසුරෙන් වෙනමම රසයක් ප‍්‍රතිනිර්මාණය කරන්න පුළුවන් වෙන එකයි. ඒක ඇතුලෙන් අපේ සෞන්දර්යයේ සහ වින්දනයේ සීමාවන් අඳුරගන්න තරම් නිදහස් මනසක් තියෙන එකයි.
වයිරල් යුගය ඇතුලෙ විශිෂ්ටත්වය හෝ උසස් බව කියන්නෙ මිත්‍යාවක් විතරයි. ඒ වෙනුවට පේ‍්‍රක්ෂකයන් තමන්ට මැදිහත්විය හැකි අවකාශයක් සහිත නිර්මාණ වඩා ආදරෙන් වැළඳගන්නවා. කොයිතරම් දුර්වල කෘතියක් වුනත් ඒක ඇතුලෙ දැනෙන ඔනස්ටි එක සහ පියුරිටි එක නරඹන්නන්ට දැනෙනවා. කල්ට් හැදෙන්නෙ එතනින්.
චින්තන ධර්මදාස
