මීතොටමුල්ල කුණු කන්ද නාය ගිය ගමන් හැමෝම බැලූවෙ ආණ්ඩුවට බැනලා හිත නිදහස් කරගන්න. ඒක තමයි සිද්දයකදි වෙන්න පුළුවන් නරකම දේ මට හිතෙන්නෙ. බෝලෙ කාට හරි පාස් කරන එක. යමක් සිද්ද වුනාම ඒකෙ තමන් වගකිව යුතු කොටස ගැන හැගීමක් පුරවැසියො විදිහට අපිට නෑ. තාත්තාගෙන් වගේ ආන්ඩුවකින් හැමදෙයක්ම කෙරෙන කල් බලන් ඉන්නවා.
මීතොටමුල්ල ගැන ආන්ඩුවෙ වගකීමක් නෑ කියනවා නෙමෙයි. මේ අවදානම්කාරී තත්වය ගැන ඉක්මණින් කටයුතු කිරීමේ වගකීම ආන්ඩුව පැහැර හැරලා තියෙනවා. ඊටත් වඩා සමාව දිය නොහැකිම, ආණ්ඩුවේ දුබලතාවය ලැජ්ජාසහගත විදිහට පේන තැන වෙන්නෙ කන්ද නාය ගියාට පස්සෙත් ? දෙක වෙනකල් කිසි දෙයක් නොකර බලන් හිටපු එක.
ආණ්ඩුව මේ ගැන යම් යම් උත්සාහයන් දැරුවා. ඒත් කුණු කන්ද වෙන තැනකට මාරු කරනවා ඇරෙන්න වෙන විකල්පයක් ආණ්ඩුවට නෑ. ඒක පුත්තලම පැත්තට අරන් යන්න හදනකොට ඒ පළාතෙන් ඒකට විරුද්දව උද්ගෝෂණ ඇතිවුනා.
ඊට පස්සෙ ඉතාම මෑතක කුණු වර්ග කිරීමේ පිලිවෙතක් ආන්ඩුවෙන් අඳුන්නලා දුන්නා. කුණු වර්ග කරලා මුදාහරින්නෙ නැතුව කුණු ප‍්‍රශ්නෙට කිිසිම දිගුකාලීන විසඳුමක් යොදන්න පුළුවන්කමක් නෑ. ඒත් ඒකට බැක් එන්ඞ් එකක් නිර්මාණය කරගන්න ආන්ඩුවට පුළුවන්කමක් තිබුනෙ නෑ,
කුණු ප‍්‍රශ්නය කුණු වෙවී තිබුන.
කුණු කන්ද මිනිස්සුන්ගෙ ඔලූව උඩට කඩා වැටෙන්නෙ මේ අතරෙ. දැන් ආණ්ඩුව මේ ගැන මොන විදිහක ක‍්‍රියාමාර්ග ගත්තත් ඒ වෙනුවෙන් මිනිස්සුන්ට ජීවිත වලින් වන්දි ගෙවන්න සිද්ද වෙලා ඉවරයි.
මේ වෙලාවෙ ඇ`ග බේරගන්න මොකක් හෝ ඉක්මන් ගැටයක් ගහනවා වෙනුවට කුණු ප‍්‍රශ්නෙට තිරසාර විසඳුමක් දෙන්න ආන්ඩුව කල්පනා කරන්න ඕන. මේ කුණු කන්ද තව කොහෙට හරි ගිහින් දාන්න පුළුවන්. ඒත් ඒක තව ප‍්‍රශ්නෙක ආරම්භයක් විතරයි.
ආණ්ඩුව වගේම මේ රටේ ජීවත් වුන, දිනපතා කුණු බැහැර කරපු නාගරික අපි හැමෝමත් මේ කන්දෙ වගකීම බාරගන්න ඕන. බබ්බු වගේ ආන්ඩුවලට අත් දික් කර කර අ`ඩනවට වඩා පරිණතව ප‍්‍රශ්නය බාරගන්න ඕන. මේ කුණු කන්ද නවත්තන්න අපි කවුරුවත් මොනවවත් කරලා තියෙනවද?
නොදැනුවත්කම නිදහසට කාරණයක් වෙනවා නම් අපි වගේම ෂුවර් එකටම ආන්ඩුවත් කල්පනා කළේ නෑ මේක මේ වෙලාවෙ කඩන් වැටෙයි කියල.
අපි නාගරික කුණු බැහැර කිරීමේ සංස්කෘතියක් නැති ජනතාවක්. පාරක් පාරක් ගානෙ කුණු දැමීම බල්ලන්ට පමණයි කියල නොනැවතී දාන උන්ගේ අම්මලවත් මතක් කරලා බෝර්ඞ් ගහලා තියෙන්නෙ ඒකයි. මීතොටමුල්ලෙත් ‘කුණු දැමීම බල්ලන්ට පමණි’ කියල ලොකු බෝර්ඞ් එකක් තිබුන නං එතන කන්දක් උසට කුණු දාපු බල්ලො වෙන්නෙ කවුද?
අධිකරණ නියෝග පවා නොතකමින් මේ කුණු දැමීම කරගෙන යන එක සිවිල් සමාජ පුරවැසියො කාටවත් ගැටලූවක් වුනේ නෑ. අපි කාටවත් මේ වෙනකල් කුණු ප‍්‍රශ්නෙ අදාල වුනේ නෑ.
ඕනම ප‍්‍රශ්නයකට විසඳුමක් හොයන්න නම් ඒ ප‍්‍රශ්නෙ සමාජගත කරන්න ඕන. ඒක සිද්ද වෙන්නෙ ඒ වෙනුවෙන් මැදිහත්වෙන සිවිල් ක‍්‍රියාකාරිකයො අතින්. වෙන තේරෙන විදිහකට කිව්වොත් ඒක මිනිස්සුන්ගෙ ජීවිත ඩිස්්රප්ට් කරන කැම්පේන් එකක් බවට පත්වෙන්න ඕන. ආණ්ඩුව වගේම ජනතාවත් මොකක් හරි දෙයක් සීරියස් විදිහට බාරගන්නෙ ඒකට ලැබෙන ඇටෙන්ෂන් එක උඩ. මේක සාධාරණ නෑ හෝ නොමිනිස් තත්වයක් හෝ කියල කාට හරි තර්ක කරන්න පුළුවන්. ඒත් ඒක මේ වෙනකල් සිද්ද වෙලා තියෙන්නෙ ඒ විදිහට.
ලංකාවෙ ගොඩක් දේවල් එහෙම කැම්පේන් එකක් වෙන්නෙ ඒක පිටපස්සෙ සෙට්වෙන පොලිටිකල් උවමනා අනුවයි. සයිටම් ප‍්‍රශ්නෙ රටේ තීරණාත්මක ප‍්‍රශ්නයක් වෙලා කුණු කන්ද නෑසී යන්නෙ ඒ පොලිටිකල් උවමනාවල වෙනස හින්ද. මීතොටමුල්ල කුණු කන්ද කාටවත් වාසියක් තියෙන කැම්පේන් එකක් බවට පත් වුනේ නෑ.
මේක මීතොටමුල්ලට වගේම රටේ තවත් ගොඩක් ව්‍යසන සම්බන්දයෙන් පොදුයි. බන්ඩාරවෙල පැත්ත තනිකරම කාන්තාරයක් කරමින් ක‍්‍රියාත්මක වෙන උමා ඔය ප‍්‍රශ්නය කාටවත් අදාල නෑ. ඒ පලාත්වල මිනිස්සු බවුසර් එනකල් බලන් ඉන්නවා වතුර බොන්න. තවත් ප‍්‍රදේශ ගනනාවක් මේ විදිහටම මේ ව්‍යාපෘතිය නිසා හිඳිලා යන්න නියමිතයි. ඒත් මේ තැන්වල විරෝදතා නැගලා යන්නෙ නෑ. ඒත් විල්පත්තුව ඇවිලිලා යනවා. එතන ජාතිවාදී පෙට‍්‍රල් තියෙන හින්ද. සයිටම් ඇවිලිලා යනවා. ලංකාවෙ ඇරිස්ටොක‍්‍රසිය සලිත වෙලා තියෙන හින්ද. ඒත් කුණු කන්දක් වෙනුවෙන් ස්ට‍්‍රයික් කරන්න කවුරුවත් හිතන්නෙවත් නෑ.
මේ වගේ ප‍්‍රශ්නෙක වගකීමේ ලොකු කොටසක් පැවරෙන්නෙ සිවිල් බුද්දිමතුන්ට. නාය ගියාට පස්සෙ ඒ ගැන අනාවැකි කී අපේ ආචාර්යවරයා කියල ආඩම්බර වෙන දුප්පත්කම මිස ඒ පණිවුඩය ජනතාව අතරට ගෙනියන්න තමන්ට නොහැකිවීම ගැන පශ්චාත්තාපයක් අපේ උගතුන්ට නෑ. පත්තරේකට ගිහින් ලිපියකට කතාව කියල තමන්ගෙ කාරිය කොළා කියන ජයග‍්‍රාහී හැගීමෙන් ඉතින් ඉන්නවා.
ලංකාවෙ කුණු ප‍්‍රශ්නය ගැන මීට වඩා සිවිල් බුද්දිමතුන් මැදිහත් විය යුතුව තිබුන. ඒ වෙනුවෙන් මැදිහත් වුනු පිරිස්වලට බැරි වුනා මේක දැනෙන ප‍්‍රශ්නයක් බවට පත්කරන්න. ඒ අයට පත්තර, ටීවී වගේ පරණ මාධ්‍ය වෙනුවට නූතන මාධ්‍ය පාවිච්චි කරන සන්නිවේදන දැනුම හි`ගකම මේ වගේ තැන්වලදි ලොකුවට බලපානවා. (කීපදෙනෙක් තමන්ට පුළුවන් උපරිමයෙන් මේ ගැන කරපු වැඩකොටස අවතක්සේරු කරනවා නෙමෙයි).
මේ වගකීමෙන් මං වුනත් නිදහස් නෑ. බැහැර කරන දේට වෙන්නෙ මොකද්ද කියන සවිඥාණකත්වයෙන් තොරව ජීවත්වීමෙන් මං ජීවිත ගානක් හානි කරලා තියෙනවා. පුරවැසියෙක් හැටියට මගේ ශික්ෂණයෙ ප‍්‍රශ්නයක් තියෙනවා. ආණ්ඩුවට ඇගිල්ල දික්කරලා එතනදි මොකද්ද බලාපොරොත්තු වෙන්න පුළුවන්? අපි අපිට වඩා හොඳ ආණ්ඩුවක් ගැන හීනයක ජිවත් වෙනවද?
ඊළ`ගට වෙන්න නියමිත දේ තමයි මේක වෙනත් රොමැන්ටික් අන්තයකට ඇදගෙන යන එක. මං විසි කරන ටොපි කොලය පවා අප්සෙට් කියල පරණ සීනි ගොටු සංස්කෘතියට ආපසු යාමේ නොස්තැල්ජියාවක් දක්වා මේක දුරදිග යන්න පුළුවන්. ප්ලාස්ටික් භාවිතය මේ හැමදේකම දරුණු හතුරා කරලා අපිට පුළුවන් බොරු හරිත බුබුළක් හදාගන්න.
ඒත් මේ ටීනේජ් ගතියට වඩා අපි ප‍්‍රයෝගික වෙන්න ඕන. ප්ලාස්ටික් නෙමෙයි ප‍්‍රශ්නෙ. ප්ලාස්ටික් කියන්නෙ මිනිස්සු අතින් නිර්මාණය වුණු සුවිශේෂීම දෙයක්. ලෝකෙ දෙවෙනි කාර්මික යුගය නිර්මාණය වුනේ ප්ලාස්ටික්වලින්. ප‍්‍රශ්නෙ තියෙන්නෙ ප්ලාස්ටික් දිරාපත් කරන ක‍්‍රමයක් අපි තාම හොයාගෙන නැති එකයි. දිරාපත්වන ප්ලාස්ටික් හෝ ප්ලාස්ටික් දිරාපත් කළ හැකි තාක්‍ෂණයක් හෝ මිනිස්සු ඉදිරියේදී හොයාගනීවී. එතකල් අපිට සිද්ද වෙනවා පුළුවන් උපරිමයෙන් ප්ලාස්ටික් කළමනාකරණය කරන්න. අපි හිතන්න ඕන ප්ලාස්ටික්වලින් ඔබ්බට නැත්තං පෝස්ට්-ප්ලිස්ටික් යුගයක් ගැන මිස ප‍්‍රි-ප්ලාස්ටික් විසඳුම් ගැන නෙමෙයි.
කාවවත් වැරදිකාරයෙක් කිරීම හෝ බැක්වර්ඞ් ටයිම් ට‍්‍රැවලින් මෙතනදි වැඩක් වෙන්නෙ නෑ.
අපිට සිද්ද වෙනවා මීතොටමුල්ල කුණුකන්ද ගෙට ගන්න. ඒක දියවන්නාවට තල්ලූකරලා අත්හෝදගෙන ගෙදර එන්න කාටවත් බෑ.
