බැලු බැල්මට අහිංසකයි වගේ පේන වචනයක් හොලිවුඩ් ෂෝ බිස්නස් එකේ ලිංගික දේශපාලන දූෂිත බවේ රූපකයක් වුනේ කොහොමද?
හාවි වීන්ස්ටයින්ට විරුද්ධව දුසිම් ගානක් කාන්තාවො ඉස්සරහ ඇවිත් තමන් මුහුන දීපු ලිංගික අතවර ගැන කියද්දි නැවත නැවත මතුවුන වචනයක් තමයි කාස්ටින් කවුච් කියන එක. උදා විදිහට ග්ලෙන් ක්ලොස් කියන ජ්‍යෙෂ්ට නිළිය කාස්ටින් කවුච් කියන සිද්දිය අදටත් අපේ බිස්නස් එකෙත් ලෝකෙත් ඇත්තටම සිද්ද වෙන දෙයක් වීම ගැන එයාගෙ දැඩි තරහ පලකරලා තිබුන.
කාස්ටින් කවුච් කියන්නෙ ඇතැම් චරිත ලබාගැනීම පිනිස ආධුනික නිළියන්ට ලිංගික අල්ලස් ලබාදෙන්න සිදුවෙන එකට. මේක හොලිවුඩ් ස්ටුඩියෝ ක්‍රමය නැගලා ගිය 1920 ගනංවල හරිම හුරුපුරුදු දෙයක් වුනා. ඒ වගේම මේ යෙදුම කාලයත් එක්ක මේ ලිංගික බලහත්කාරය සාමාන්‍යකරනය කරන්නත් පාවිච්චි වුනා.
කොහොමද මේ අහිංසක යෙදුම ෂෝ බිස්නස් එකේ අපචාරී ස්ටෑන්ඩර්ඩ් එකක් වුනේ? කාස්ටින් කවුච් සම්ප්‍රදාය ඇතිවුනෙ හොලිවුඩ් ෆිල්ම් ඉන්ඩස්ටි්‍ර එක විනෝදාස්වාද ලෝකයේ කේන්ද්‍රය වෙන්න ගොඩක් කලින් බ්‍රෝඩ්වේ තියටර් එකෙන්. ‘ද බෝයිස් ෆ්‍රොම් සිරැකස්’ කියන පොතේ ෆොස්ටර් හර්ෂ් විස්තර කරනවා බ්‍රෝඩ්වේ තියටර් එක ගොඩනගපු සහෝදරයන් තුන්දෙනාගෙන් වැඩිමලා වන ‘ලී ෂුබර්ට්’ විසින් ප්‍රසංගයේ ප්‍රධාන චරිත කරන, බලාපොරොත්තු දල්වන කාන්තාවන් මුනගැහෙන්න උසස් ගෘහභාන්ඩ සහිත සුඛෝපභෝගී කාමරයකුත්, පරිවාර චරිත කරන කාන්තාවන් මුනගැහෙන්න බාල වර්ගයේ කාමරයකුත් පවත්වාගෙන ගියා කියල.
‘ඔයා ඒ ගොල්ලො එක්ක නිදාගත්තෙ නැත්තං ඔයාට ඒ චරිතය ලැබෙන්නෙ නෑ’ බ්‍රෝඩ්වේ නර්තන ශිල්පිනියක් වුනු ‘ඇග්නස් ඩි මිල්’ පසුකාලයක ෂුබර්ට් සහෝදරයො ගැන කිව්වා. ‘ෂුබර්ට්ස්ලා කරගෙන ගියේ ගණිකා මඩමක්. ඕන නං මට නඩු දාන්න කියන්න’
මේ කාස්ටින් කවුච් කියන අදහස ෂූබර්ට්ලා එක්ක සම්බන්ද වෙනවා කියල වචනවල ඉතිහාසය හොයාගෙන යන පීටර් ටැමොනි ප්‍රකාශ කළා. ඇමරිකානු අසභ්‍ය වචනවල ඓතිහාසික ශබ්දකෝෂයේ හැටියට ටැමොනි 1931 උදාහරනයක් හොයාගන්නවා මේ වචනෙ පාවිච්චි වුනු. ‘ ඒක සිද්ද වුනෙ ෂුබර්ට් බිල්ඩිමෙන් කාස්ටින් කවුච් එලියට දාන්න ගොඩකාලෙකට කලින්…’ කියල ඒකෙ යම් සිද්ධියක් ගැන සඳහන් වෙනවා.
මෙතනින් කාස්ටින් කවුච් එක හොලිවුඩ්වලට මාරුවෙනවා. 1920 ෆොටෝප්ලේ මැගසින් එකේ ලිපියක් පලවෙනවා ‘කැමරා දේශයේ සදාචාර කෙලෙසීම’ ගැන. ඒකෙ සඳහන් වෙනවා තරුණ කාන්තාවන්ට ස්ටුඩියෝ මැනේජර්ලට, ඩිරෙක්ටර්ලට, බලවත් පිරිමි චරිතවලට දොලපිදේනි නොදී තමන්ගේ වෘත්තියෙන් ඉහලට යන්න බැරිවීම ගැන.
මේ වෙද්දිත් කාස්ටින් කවුච් කියන වචනෙ ස්ථාපිත වෙලා තිබුනෙ නෑ. මේ ලිපියෙ පවා ඒක සඳහන් නොවෙන්නෙ ඒ හින්ද. මේ වචනෙ හරියටම ලොකු ඕඩියන්ස් එකක් අතරට ගෙනියන්නෙ 1924 හැදෙන නිහඬ බ්ලූ ෆිල්ම් එකක්. ඒකෙ නම වෙන්නෙම කාස්ටින් කවුච්. ඒකෙ පෙන්නනවා චරිතයක් ලබාගැනීම වෙනුවෙන් නිළියක් කාස්ටින් ඩිරෙක්ටර්ගෙ ආශාවන් ඉටුකරන හැටි. මේ බ්ලූ ෆිල්ම් එකේ ඔරිජිනල් නමම ඒක වුනාද කියල හරියටම කියන්න අමාරුයි. මොකද මේ වගේ ෆිල්ම්වල ඉතුරු වුනු කොපි පස්සෙ නැවත නැවත සංස්කරණය වුන නිසා.
1989 පොර්නොග්‍රෆි ඉතිහාසය ගැන ‘හාර්ඩ් කෝර්’ නමින් පොතක් ලියන ලින්ඩා විලියම්ස්ට අනුව ‘ද කාස්ටින් කවුච්’ කියන ෆිල්ම් එක මේ ජොන්රා එකේ ක්ලැසික් එකක්. අන්තිමට ටයිට්ල් අතර දාන හාස්‍යජනක උපදේශයක් ඇය උපුටා දක්වනවා.
‘තරුවක් වෙන්න ඇති එකම මග හොඳ ඩිරෙක්ටර් කෙනෙකුට යටවීම සහ එතන ඉඳන් ඉහලට ගමන් කරන එකයි’
එහෙම වුනත් කාස්ටින් කවුච් වගේ නමක් දාන එක ඒ කාලෙ හැටියට ෆිල්ම් එකකට වාණිජමය වශයෙන් අවාසිදායක නමක් හැටියෙන් සලකන්න බොහොම ඉඩ තියෙනවා.
1920 ගනං අග වෙද්දි මේ තත්වය වෙනස් වුනා. සෙක්ස්වලට බර භාෂාව ප්‍රධාන ධාරාව දක්වාම ඇවිත් තිබුන. 1929 ‘මැක්ස් ලීෆ්’ කියන නිව්යෝර්ක් ඩේලි නිව්ස් රචකයා නවකතාවක් ලියනවා. ඒකෙ නම හැන්ග්ඕවර් – බ්‍රෝඩ්වේ ආචාර පැවතුම් ගැන නවකතාවක්. ඒකෙ කවරයෙ මෙහෙම ලියලා තියෙනවා.
“වාචාලයා සිට හයිජැක් කරන්නා දක්වා, ටැක්සි ඩ්‍රයිවර් සිට නයිට් ක්ලබ් පයිරෙට් දක්වා, ෂෝ ගර්ල්ගෙ සිට කාස්ටින් කවුච් ප්‍රොඩියුසර් දක්වා, ඉනිමග දිගයි. ඒත් මේ බ්‍රෝඩ්වේ ප්‍රපාතයේ මත්වුනු නිළියො ඒ ඉනිමග කොහොම හරි නගිනවා”
1934 වෙද්දි කාස්ටින් කවුච් කියන එක නරකක් නැති වචනයක් වුනා. හොලිවුඩ් ගැන ලියන සාමාන්‍ය පත්තර කොලමක පවා ඒක ලියවුනා. වචන පරීක්ෂාවේ යෙදෙන ‘බැරී පොපික්’ මේකට උදාහරනයක් විදිහට ඒ අවුරුද්දෙ අප්‍රේල් මාසෙ සිඩ්නි ස්කොල්ස්කි කියන ගොසිප් තීරු රචකයා විසින් ‘කාස්ටින් කවුච් සිංදුව’ කියල ඒ කාලෙ හොලිවුඩ් ඇන්තමයක් බවට පත්වුනු ‘රූඩි වැලීගෙ’ සිංදුවක් ගැන ලියපු සටහන මතුකරනවා. පොපික් කියන විදිහට ස්කොල්ස්කිත් වගකියන්න ඕන මේ හොලිවුඩ් ස්ලෑන්ග් එක මේ තරම් ප්‍රසිද්ද කිරීමට. ඇකඩමි සම්මානවලට අනවර්ත නාමයක් විදිහට ඔස්කාර් කියන නමත් මුලින්ම ලියවෙන්නෙ 1934 මාර්තු ස්කොල්ස්කිගෙ කොලමෙ.
මේ ප්‍රසිද්ද වුනු තැන් කීපය ඇරුනම කාස්ටින් කවුච් කියන එක හොලිවුඩ් ජෝක් එකක් විදිහටම තිබුන. ඊට අවුරුදු කීපයකට පස්සෙ 1937දි චිකාගෝ ටි්‍රබියුන් එකේ ලියන්නෙක් මේ වචනෙ ලිංගික අදහස ගැන කිසිම දැනීමක් නැතුව ප්‍රාදේශීය ගුවන්විදුලි නාලිකාවක කාන්තාවක් විසින් කරගෙන යන කාස්ටින් ඔෆිස් එකක් හඳුන්වන්නත් මේ වචනෙ පාවිච්චි කරලා තිබුන. වෙරයිටි සඟරාව ලැජ්ජ හිතෙන විදිහට මේ වරද පෙන්නලා දුන්නා.
මේ අතරෙ අවසාන කාලයේ බේබද්දෙක් වුනු ‘එෆ් ස්කොට් ෆිට්ස්ගෙරල්ඩ්’ මේ යෙදුම ගැන දැනගෙන එයාගෙ ලාස්ට් ටයිකූන් කියන නවකතාවට මේක ඇතුලත් කළා. මේ කතාවෙ චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයෙකුගෙ දුවෙක් වෙන සිසිලියා නැමැති කෙල්ල වයිලි කියන තිර රචකයා එක්ක කාර් එකක යනවා. ඒ අතරෙ එයා කියනවා ‘මොන්රො ස්ටාහ්ර්’ නම් දරන ලොකු නිෂ්පාදකයාව මුනගැහෙන්න එයාගෙ තියෙන සැලසුම් ගැන. එයා මවාගන්නවා ස්ටාහ්ර් එක්ක එයාගෙ ඔෆිස් එකේ මුනගැහීම එකපාරට කාමරේ ඇතුලට එන කෙනෙකු නිසා බාධා වෙන හැටි. ‘ටක් ගාලා ඔයා කාස්ටින් කවුච් එකෙන් බිමට පැනලා සාය හදාගන්න’ වයිලි මෙතනදි කියනවා. මේ කියන දේ පැහැදිලියි. සිසිලියා ඒ කවුච් එකේ මොනවා කරමින් හිටියද කියල කියන්න ඕනම නෑ.
කාලයත් එක්ක මේ වචනය තනිකරම ෂෝ බිස්නස් එකේ ලිංගික දේශපාලන බලහත්කාරය සංකේතවත් කිරීම වෙනුවෙන් පමනක්ම යෙදෙන්න ගත්තා. හොලිවුඩ් කොලම් රචකයෙක් වුනු ‘ඩික් ක්ලයිනර්’ 1965දි තරුණ කාස්ටින් ඩිරෙක්ටර් කෙනෙක් වුනු ‘මර්වින් පේජ්’ ගැන ලියද්දි එයා මුලින්ම සලකුනු කරන්නෙ පේජ්ගෙ ඔෆිස් එකේ කවුච් එකක් නැතිකම. පේජ් එතනදි කියනවා, කාස්ටින් කවුච් යුගය අවසන් කියල.
60 ගනං වෙද්දි ඇත්ත කාස්ටින් කවුච් එක අතීතෙට එකතු වුනාට එයින් ඇති කරපු පරිසරය, සංස්කෘතිය තව ඉස්සරහට වර්ධනය වුනා. ලාස්ට් ටයිකූන් පොතෙන් 1976 ෆිල්ම් එකක් කරද්දි සිසිලියාගෙ චරිතය කරන තරුණ ‘තෙරේසා රසල්’ මේ හා සමානම තත්වයකට මුහුන දීම අයිරනියක්. රසල් කියනවා එයා මේ ෆිල්ම් එකේ ප්‍රොඩියුසර් වුනු සෑම් ස්පීගල්ගෙ නොහොබිනා උත්සාහයන් සියල්ල ප්‍රතික්‍ෂේප කළත් එයාට චරිතය ලැබුනා කියල.
ඊට දශක ගානකට පස්සෙ වීන්ස්ටයින්ගෙ සිදුවීම අපිට කියන්නෙ කාස්ටින් කවුච් පුරාවෘත්තය තාමත් හොලිවුඩයෙ හොල්මන් කරනවා කියන එක. නමුත් මේ ආකාරයේ එලිදරව් වීම් නිසා අපිට පුළුවන් වෙනවා මේ යෙදුම පිටිපස්සෙ තියෙන බලහත්කාරයේ සංස්කෘතිය අවසන් කරන්න ඊට එරෙහිව හිටගන්න.
